Actueel

Ives Ensemble vanaf seizoen 2022/2023

We mogen dan wel niet meer zoveel concerten verzorgen als in onze structureel gesubsidieerde dagen, dat neemt niet weg dat we nog regelmatig op de podia te vinden zijn. Vanaf seizoen 2022-2023 staan vooralsnog de volgende projecten op stapel:

Bailie, Miller, een tweeluik


In dit programma dat we in coproductie met De Link in Tilburg realiseren, staan twee spraakmakende componisten centraal: Joanna Bailie en Cassandra Miller. Van beiden voeren we zowel een nieuw werk als een bestaande compositie uit.
Tijdens de lockdown schreef Cassandra Miller Perfect Offering voor fluit, klarinet en strijkkwartet. Zij ging daarvoor te rade bij Leonard Cohens Anthem uit 1992, een song waarin Cohen tegen beter weten in de hoop op betere tijden uitspreekt. Millers eigen stem en het beeld van heen en weer zwaaiende kerkklokken en vormen het uitgangsmateriaal voor deze nieuwe compositie. Daarnaast klinkt Warblework waarin Miller zich laat inspireren door de zang van 4 Noord-Amerikaanse lijstersoorten die op ingenieuze wijze door een strijkkwartet verklankt wordt.
Ook Joanna Bailie gaat in haar nieuwe compositie van bestaande geluidsfenomenen uit. In haar From above and far away (een opdracht van het De Eduard van Beinum Stichting) klinken verre verkeersgeluiden door, die net boven de gehoordrempel uitkomen en daardoor zeer tot de verbeelding spreken. Daarnaast klinkt Artificial Environments 1-5, een werk waarin het onderscheid tussen spraak, omgevingsgeluid en muziek soms nauwelijks te maken is. 

concerten
– 8 maart 2023 middag – Music Department Durham University UK
– 8 maart 2023 avond – Music Department Durham University UK

programma
Joanna Bailie


Cassandra Miller

Joanna Bailie

Cassandra Miller


From above and far away (2020)
(in opdracht van Eduard van Beinum Stichting)
klarinet, piano, strijkkwartet, elektronica
Warblework (2011-2017)
strijkkwartet
Artificial Environments 1-5 (2011)
fluit, klarinet, viool/altviool, cello, piano, elektronica
Perfect Offering (2020)
(in opdracht van De Link)
fluit, klarinet, strijkkwartet, piano

Feldman, Cage, Wolff


In dit programma dat zich met name richt op onze grote inspiratoren John Cage en Morton Feldman, combineren we eerder gespeeld met nieuw repertoire. Van Feldman voeren we Why Patterns? uit, een meesterwerk dat we in het verleden regelmatig op de planken brachten en dat het verdient weer eens live gehoord te worden. Als tegenhanger hiervan klinkt het minstens even intrigerende Cheap Imitation van Cage in een voor ons nieuwe versie, namelijk het arrangement dat Feldman van dit werk maakte en dat qua bezetting – fluit, glockenspiel, piano – overeenkomt met zijn Why Patterns? Deze composities vullen we aan met korte en relatief weinig gehoorde werken van Cage en Feldman, en met het aan Feldman opgedragen For Morty van Christian Wolff.

concert
– 20 april 2023 20:15 – Muziekgebouw aan ’t IJ Amsterdam
(concert in de donderdagavondserie)

programma
John Cage (1912-1992)

Christian Wolff (geb. 1932)

John Cage/arr. Morton Feldman (1926-1987)
Morton Feldman

Morton Feldman

Morton Feldman


Scenario for MF (1986)
spreker
For Morty (1987)
slagwerk, piano
Cheap Imitation (1969/1980)
fluit, glockenspiel, piano
Durations 1 (1960)
altfluit, piano, viool, cello
Four Instruments (1965)
buisklokken, piano, viool, cello
Why Patterns? (1978) 
fluit, glockenspiel, piano

Aphrodíte en Seléne


‘Huiscomponist’ van het Ives Ensemble Richard Rijnvos schrijft graag in cycli. Zo vangt hij in Grand Atlas de zeven werelddelen in zeven muzikale tableaus, verklankt hij aspecten van Venetië in zijn cyclus la Serenissima en voorziet hij bijzonder bezette werken uit de 20ste eeuw van een evenknie in zijn serie Riflessi. Onlangs is hij aan Kosmoscópio begonnen, een cyclus geïnspireerd op de harmonie der sferen zoals de oude Grieken die zich voorstelden. Kosmoscópio zal uit negen werken bestaan die elk een van de hemellichamen representeren die binnen de klassieke kosmologie onderscheiden worden: de aarde, de maan, Mercurius, Venus, de zon, Mars, Jupiter, Saturnus en de vaste sterren. De maan en Venus – Seléne en Aphrodíte in het Grieks – zijn de eerste in de reeks die Rijnvos heeft voltooid. Beide werken worden door ons in première gebracht. In het strijkkwartet Seléne verklankt Rijnvos een volledige maancyclus, van wassende tot volle maan en in retrograde terug naar de uitgangspositie waarin de maan onzichtbaar is. En in Aphrodíte volgen we Venus in haar complexe omwentelingsritme ten opzichte van de aarde. Het vrouwelijke karakter dat aan deze planeet wordt toegedicht komt tot uiting in het gebruik van een shō, een betoverend Japans mondorgel dat door drie violen, twee altviolen en cello begeleid wordt.
De première van Aphrodíte en Seléne vindt in November Music 2023 plaats. Daarna zal Seléne in Galerie Marzee en Muziekgebouw aan ’t IJ te horen zijn, in een programma dat met werk van Crawford, de Leeuw en Crane bijna een eeuw omspant en een verrassend licht werpt op Rijnvos’ nieuwe noten.

Aphrodíte & Seléne
5 november 2023 19:00 – Grote Kerk ‘s-Hertogenbosch in festival November Music 2023
zie: https://www.novembermusic.net/programma/ives-ensemble

programma
Richard Rijnvos – Aphrodíte (2022-2023)
Richard Rijnvos – Seléne (2022)


Seléne in ander licht
19 november 2023 16:00 – Galerie Marzee Nijmegen
30 november 2023 20:15 – Muziekgebouw aan ’t IJ Amsterdam (donderdagavondserie)

In dit programma laten we aan Seléne drie oudere composities in verwante bezetting voorafgaan: een strijkkwartet van Reinbert de Leeuw dat geflankeerd wordt door pianokwintetten van Ruth Crawford en Laurence Crane. Dit leidt tot een contrastrijk programma. Crawfords Suite nr 2 laat zich karakteriseren als een expressionistisch en modernistisch werk, waarin invloeden van Ives en Berg op unieke wijze samenvloeien. Daartegenover staat de bedrieglijke eenvoud van het Piano Quintet van Crane, waarin op een manier die in de verte aan Satie en Feldman doet denken, met ogenschijnlijk simpele middelen grote diepgang bereikt wordt. Als intermediair tussen deze kwintetten klinkt er voor de pauze tenslotte nog de weinig gehoorde Etude voor strijkkwartet van de Leeuw, een beweeglijk werk dat Stravinskiaanse ritmiek paart aan ongemakkelijke harmonieën die zo kenmerkend zijn voor de Hollandse school. Dit alles vormt een bijzonder contrapunt met Rijnvos’ etherische en tegelijkertijd capricieuze Seléne, dat het gehele programma na de pauze in beslag neemt.  

programma
Ruth Crawford (1901-1953)

Reinbert de Leeuw (1938-2020)

Laurence Crane (1961)

Richard Rijnvos (1964)


Suite nr 2 (1929)
strijkkwartet, piano
Etude voor strijkkwartet (1983/85)
strijkkwartet 
Piano Quintet (2011)
strijkkwartet, piano
Seléne (2022)
strijkkwartet

Bailie, Miller, een tweeluik

In ons nieuwe programma Bailie, Miller, een tweeluik dat we in coproductie met De Link in Tilburg realiseren, staan twee spraakmakende componisten centraal: Joanna Bailie en Cassandra Miller. Van beiden voeren we zowel een nieuw werk als een bestaande compositie uit.

Tijdens de lockdown schreef Cassandra Miller in opdracht van De Link Perfect Offering voor fluit, klarinet en strijkkwartet. Zij ging daarvoor te rade bij Leonard Cohens Anthem uit 1992, een song waarin Cohen tegen beter weten in de hoop op betere tijden uitspreekt. Millers eigen stem en het beeld van heen en weer zwaaiende kerkklokken en vormen het uitgangsmateriaal voor deze nieuwe compositie. Daarnaast klinkt Warblework waarin Miller zich laat inspireren door de zang van 4 Noord-Amerikaanse lijstersoorten die op ingenieuze wijze door een strijkkwartet verklankt wordt.

Ook Joanna Bailie gaat in haar nieuwe compositie van bestaande geluidsfenomenen uit. In haar From above and far away (een opdracht van het De Eduard van Beinum Stichting) klinken verre verkeersgeluiden door, die net boven de gehoordrempel uitkomen en daardoor zeer tot de verbeelding spreken. Daarnaast klinkt Artificial Environments 1-5, een werk waarin het onderscheid tussen spraak, omgevingsgeluid en muziek soms nauwelijks te maken is. 

 

Programma
Joanna Bailie: From above and far away (2020) (in opdracht van de Eduard van Beinum Stichting)
(klarinet, piano, 2 violen, altviool, cello, electronica)

Cassandra Miller: Warblework (2011-2017)
(2 violen, altviool, cello)

Joanna Bailie: Artificial Environments 1-5 (2011)
(fluit, klarinet, viool/altviool, cello, piano, elektronica)

Cassandra Miller: Perfect Offering (2020) (in opdracht van De Link)
(fluit, klarinet, 2 violen, altviool, cello, piano)

 

Concerten

26 september 2021  Galerie Marzee Nijmegen  16:00

30 september 2021  Muziekgebouw aan ’t IJ Amsterdam  20:15

 

De componisten: Cassandra Miller en Joanna Bailie
De in Canada geboren, in Londen woonachtige Cassandra Miller ontpopte zich de afgelopen jaren als één van de meest originele componisten van deze tijd. Ze ontving in 15 jaar meer dan 25 opdrachten van solisten, ensembles en orkesten uit Canada en heel Europa, waaronder BBC Scottish Symphony Orchestra, London Sinfonietta, the Oslo Philharmonic, en Toronto Symphony Orchestra.

De Engelse, in Berlijn woonachtige componist Joanna Bailie is een bijzondere en hoogst individuele stem binnen het hedendaagse componeren. Haar werken zijn doorgaans een perfect amalgaam van geluidsopnamen die ze maakt van alledaags omgevings- en natuurgeluid en een subtiel weefsel van gecomponeerde klanken die soms perfect samenvallen, soms aanvullen, dan weer commentariëren. Haar muziek is onder meer uitgevoerd door Ensemble Musikfabrik, Klangforum Wien, EXAUDI, Ictus Ensemble, Neue Vocalsolisten Stuttgart, The London Sinfonietta, The BBC Scottish Symphony Orchestra en het Ives Ensemble.

Ives Ensemble voorjaar 2019

programma Nevenwerk IIAl ruim 30 jaar hebben wij een nauwe band met componist Richard Rijnvos. Dat leidde tot dusver tot meer dan tien bijzondere premières en projecten. Hoogtepunten waren onder andere de cyclus Block Beuys en de kameropera Die Kammersängerin waarvoor de Rijnvos de Matthijs Vermeulenprijs ontving. Aan deze intensieve samenwerking voegen wij nu een nieuw hoofdstuk toe. Nadat Rijnvos zich de afgelopen jaren vooral op orkestwerk richtte, onder meer als huiscomponist voor het KCO, componeert hij momenteel weer kamermuziek. Speciaal voor het IE schrijft hij drie nieuwe Riflessi, werken waarin hij bezettingen adopteert van bijzondere composities uit de recente muziekgeschiedenis. Het eerste van dit drietal, Riflesso sull’arco, ging in 2017 in première in ons programma Nevenwerk. Het tweede, getiteld Riflesso sullo spazio, staat nu centraal in programma Nevenwerk II en belooft een van Rijnvos’ meest ambitieuze in het genre te worden. Een gebeurtenis om naar uit te kijken.

De onalledaagse bezetting van Riflesso sullo spazio – 3 klarinetten, strijktrio & piano – is afkomstig van de Suite Op.29 (1926) van Arnold Schönberg, een werk dat eveneens op het programma staat. Dit leidt tot een fascinerend contrast. De bijzondere instrumentcombinatie inspireerde Schönberg tot een van zijn belangrijkste dodecafonische kamermuziekwerken: de Suite is groots, polyfoon en loopt over van ideeën en impulsen. Rijnvos slaat een ander pad in: zijn Riflesso sullo spazio kenmerkt zich juist door rust en contemplatie. Het is alsof hij zich op de top van een mooie berg (“schöne Berg”) bevindt, waar het weidse uitzicht uitnodigt de blik naar het oneindige te richten. Dit leidt eveneens tot een groots werk, maar van een rustiger vleugelslag dan de Suite. Schitterende harmonieën en een bijzondere tijdservaring zijn hier karakteristieke elementen.

Het programma wordt gecompleteerd door het toverachtige Three Clarinets, Cello and Piano (1971) van Morton Feldman, een compositie die evenals Schönbergs Suite zelden op de podia te horen is.

Extra: tijdens de concerten in het Muziekgebouw aan ‘t IJ en Korzo presenteren wij onze nieuwste cd, met daarop drie werken uit Rijnvos’ Riflessi serie, waaronder Riflesso sullo spazio.

programma
Morton Feldman (1926-1987) - Three Clarinets, Cello and Piano (1971)   8’
3 klarinetten, cello, piano
Arnold Schoenberg (1874-1951) - Suite Op.29 (1926)   30’
Esklarinet, klarinet in A, basklarinet, viool, altviool, cello, piano                             
Richard Rijnvos (geb.1964) - Riflesso sullo spazio (2018-19)   40’
Esklarinet, klarinet in A, basklarinet, viool, altviool, cello, piano

concerten (voorlopige lijst) en kaartverkoop
11 april 2019                Muziekgebouw aan ’t IJ, Amsterdam, aanvang 20:15
18 april 2019                Korzo, Den Haag, aanvang 20:30
28 april 2019                Marzee, Nijmegen, aanvang 16:00
14 december 2019       TivoliVredenburg, Utrecht, tijd n.t.b.

Morton Feldmans String Quartet (II) in World Minimal Music Festival

Op 7 april 2019, aanvang 15:00, sluiten wij het World Minimal Music Festival 2019 in Muziekgebouw aan ’t IJ in Amsterdam af met een uitvoering van Morton Feldmans vijf uur durende String Quartet (II). Een unieke en zeker voor Feldmanliefhebbers niet te missen ervaring.

Over Feldman en zijn late werken:                                                                                                          Morton Feldman (1926-1987) behoort tot de belangrijkste en meest invloedrijke Amerikaanse componisten van na de oorlog. Kenmerkend voor hem is dat hij zijn ideeën niet perse vanuit het muzikale domein betrok. Alhoewel hij in lezingen en interviews voortdurend over Schubert, Beethoven en John Cage sprak, was het eerder de moderne beeldende kunst die hem tot componeren aanzette. Geïnspireerd door werk van kunstenaars als Piet Mondriaan, Mark Rothko, Robert Rauschenberg, Barnett Newman en Philip Guston, kwam hij zo tot een volstrekt persoonlijk muzikaal oeuvre.       

Feldmans tweede belangrijke inspiratiebron was eveneens buitenmuzikaal: klassieke Anatolische tapijten. Zijn fascinatie voor de subtiele figuratieve variaties in deze kleden, zorgde voor een omslag in zijn denken over vorm en schaal. Hij dreef zo weg van de ‘klassieke’ 20-minuten compositie en schreef steeds grotere en langere werken. Een onbetwistbaar hoogtepunt onder deze late composities is het 5 uur durende String Quartet (II) waarmee wij het World Minimal Music Festival 2019 afsluiten.    

Veel is er over dit monument te zeggen, bijvoorbeeld over zijn marathonachtige aspecten. Hier een meer inhoudelijke observatie die eveneens op Feldmans overige late werken van toepassing is. Bijzonder is hoe de componist zijn muzikale bouwstenen inzet, of dat nu melodische motieven, harmonieën of een combinatie van die twee betreft. Die verschijnen in allerlei configuraties, worden herhaald en verdwijnen, om vervolgens later weer op te duiken. En dat steeds herkenbaar maar zelden als exacte kopie van zichzelf. De analogie met levende organismen dringt zich op, een parallel die doorgetrokken kan worden naar het werk als geheel. Ooit antwoordde Feldman op de vraag over hoe zo’n lang werk tot een einde kwam: “It dies of old age.” Toch zou het onjuist zijn te veronderstellen dat zijn werk naar het leven getekend is, al was het maar omdat hij uitspraken hierover vermeed. Beter is het om zijn late composities te zien als grootse constructies van tijd en ruimte, waarin datzelfde leven zich kan vullen met pure muzikale ervaring. Daarin voorziet Feldman met muziek die elk drama of groots muzikaal gebaar vermijdt. Het wonder is nu dat deze onnadrukkelijkheid, in combinatie met andere kwaliteiten, juist de ruimte lijkt te scheppen waarbinnen de individuele luisteraar iets wezenlijks over het leven kan ervaren. Wellicht is dit een verklaring voor de onuitwisbare indruk die Feldmans werk op veel toehoorders maakt.  

concert en kaartverkoop                                                                                                                                   7 april 2019             Muziekgebouw aan ’t IJ, Amsterdam, aanvang 15:00

New Music concerts in Musicon series Durham University, 23 en 24 februari 2019 

Bijna jaarlijks zijn wij te gast in de Musicon series van Durham University, de enige concertreeks in Noord Engeland die in moderne muziek voorziet. Deze editie verzorgen wij er drie programma’s met klein bezette kamermuziek. Centraal daarin staan twee componisten die wij een warm hart toedragen, Alvin Lucier en Aldo Clementi, aangevuld met eveneens voor ons bekende namen als Carola Bauckholt en Pelle Gudmundsen-Holmgreen. Relatief nieuw voor ons is de illustere Italiaanse componist Franco Donatoni, van wie wij onder meer zijn fluisterende Etwas ruhiger im Ausdruck uitvoeren.     

NEW MUSIC Concert 1 – 23 februari 19:30 
Aldo Clementi – Dedica (1998)
Alvin Lucier – In Memoriam Jon Higgins (1984)
Christian Winther-Christensen – Nachtmusik (2010-11)
James Tenney – Spectrum 7 (2001)
Joanna Bailie – Artificial Environments No.1 to 5 (2011)
 
NEW MUSIC Concert 2 – 24 februari 16:00 
Aldo Clementi – Trio (2000)
Alvin Lucier – Nothing is Real (1990)
Cassandra Miller – For Mira (2012)
Bernd Alois Zimmermann – Intercomunicazione (1968)
 
NEW MUSIC Concert 3 – 24 februari 19.30 
Alvin Lucier – December 12th (2013)
Aldo Clementi – Lamento (2001)
Franco Donatoni – Estratto (1969)
Carola Bauckholt – Klarinettentrio (1993)
Pelle Gudmundsen-Holmgreen – Moments Musicaux  (2006)
Franco Donatoni – Etwas ruhiger im Ausdruck (1968)

Zie voor verdere informatie de site van Musicon series.