Actueel

Fotoverslag 14 december: Muziekgebouw aan ’t IJ

Op 14 december presenteerden we ‘Hoe klinkt het kunstwerk?’ in het Muziekgebouw aan ‘t IJ. In dit programma, met muziek van o.a. Rihm en Feldman, lieten we horen hoe het werk van beeldhouwers, schilders en andere kunstenaars direct kan leiden tot composities. Net als de sculpturen, gedichten, tapijten, performances en schilderijen die de directe aanleiding voor hun ontstaan zijn geweest.

Het concert werd visueel ondersteunt door studenten van de afdeling Kunst, Media en Technologie van de HKU in Hilversum. 

Voorafgaand aan het concert ging muziekprogrammeur Juha van ‘t Zelfde in gesprek met Elwin Beekman, een van de HKU studenten, over het werk en de totstandkoming ervan. In totaal waren er zes korte films te zien die reageerden op de muziek en/of op de kunstwerken die zijn verklanken.

Na afloop sprak muziekjournalist Roeland Hazendonk op Foyerdeck 1 met o.a. pianist en artistiek leider van het Ives Ensemble John Snijders en met componisten Fabio Nieder en Louis Andriessen over de vraag of een kunstwerk wel te verklanken is?

Hoe klinkt het kunstwerk? #6 – Werk van Vito Timmel

Vanavond, tijdens het concert ‘Hoe klink het kunstwerk?’, spelen we o.a.  Sogno 10 lunedì gennaio 1892 in una casa molte gente musiche son entrato a casa (2005) van de Italiaanse componist Fabio Nieder. 

Zijn werk wordt gekenmerkt door een buitengewoon gevoel voor klankkleur en instrumentatie, 

in combinatie met een groot gevoel voor lyriek.

Fabio Nieder (detail van foto door Co Broerse)

De componist aan het woord over zijn eigen stuk, dat hij ontleende aan absurdistische tekeningen van een krankzinnige:

De in vaag Italiaans gestelde titel grijpt terug op een visioen van de Triëster schilder Vito von Thümmel (ook Vito Timmel genoemd). Tot zijn dood in 1949 tekende hij in een krankzinnigengesticht in Triëste honderden van dergelijke visioenen, die hij dromen noemde. De originele tekening laat de plattegrond van een huis zien.  Sommige kamers zijn leeg, andere zijn overvol met mensen. De tijd van deze tekeningen is stil, zij zwijgt. Men vermoedt dansmuziek die daar zou kunnen klinken…

Mijn stuk is als dit huis: het heeft kamers, negen in getal. Als een grote lege huls staat de vleugel met zijn resonantiekast voor het publiek.. Het instrument opent de “ruimten” die verschillend van grootte zijn. Sommige van deze zijn leeg en in de resonantiekast klinkt slechts de nagalm van een eenzame roep. Andere worden bewoond door de beschaduwde aanwezigheid van de strijkers, die in verschillende samenstellingen opduiken. Door microtonale afwijkingen veranderen de strijkers de getempereerde stemming van de piano, zodat er een quasi verstemming van de vleugel ontstaat. Ze zijn vluchtig, brengen warmte, maar ze verdwijnen ook weer snel.

De negen “kamers” zijn verbonden door gangen die eruit zien als ketens van fossiele micro-organismen. Ze vertegenwoordigen de chaotische toestand van het gebouw. Bij nadere beschouwing ziet men dat deze oertoestand van de materie dezelfde aard heeft als het gehele architektonische complex van het huis. Een blik in het chaotische verleden.

Het ritselen van het papier, dat associaties oproept met ketenen van micro-organismen, lijkt woordarticulatie, net zoals het ‘scratchen’ van een surreële DJ: zijn ‘noises’ die men in sommige subtiele momenten waarneemt, lijken ernaar te streven spraak te zijn. Het commerciële, door het ‘scratchen’ volledig verstikte lied wordt door de DJ slechts een hele korte tijd de vrije loop gelaten en het blijkt een leugen te zijn! Daaruit volgt een gruwelijke val in de afgrond. Daarna heerst opnieuw de stilte.

Fabio Nieder tijdens een repetitie met het Ives Ensemble deze week.

Werk van Vito von Thümmel, inspiratiebron voor Fabio Nieder

Kijk hier voor meer informatie en kaarten voor het concert op 14 december via de website van het Muziekgebouw aan ‘t IJ.

Voorafgaand aan het concert om 19:30 uur is er een inleiding door studenten van de HKU over hun verbeelding van de muziekstukken. Na afloop van het concert vindt in op het foyerdek een gesprek plaats tussen John Snijders en componisten Fabio Nieder en Louis Andriessen. Gesprekleider is muziekjournalist Roeland Hazendonk.

Hoe klinkt het kunstwerk? #5 – Werken van Paul Klee

Tijdens het concert ‘Hoe klink het kunstwerk?’ op 14 december in het Muziekgebouw presenteren we o.a. de Nederlandse premiere van het stuk A Leaf from the Book of Cities – Cooling in a Garden of the Torrid Zone (2006) van David Young.

David Young (foto: © Daisy Noyes)

Als componist houdt hij zich vooral bezig met de relatie tussen beeld en geluid, en gebruikt vaak miniatuurvormen in onconventionele omstandigheden. Zijn werk werd omschreven als ‘muzikale origami’, ‘toegankelijk, maar ook op een prettige manier abstract’ en ‘rustig vastbesloten zichzelf te zijn – een klinkend equivalent van het zien van een hele wereld in een zandkorrel’.

Klik hier om de geheimzinnige muziek van David Young te beluisteren die hij maakte bij een experimentele film van Louise Curham.

Detail van bladmuziek van Aphis 36 van David Young uit 1994 (links) en Ein Blatt aus dem Städtebuch van Paul Klee uit 1928 (rechts, in het bezit van de Öffentliche Kunstsammlung Basel)

Met de titel van het stuk dat we in het Muziekgebouw spelen verwijst Young letterlijk naar twee gelijknamige tekeningen van de Duits/Zwitserse expressionistische kunstschilder Paul Klee, die in zijn werk uitdrukking wilde geven aan het onderbewuste en de menselijke fantasie. Hij gebruikte veel verwijzingen naar dromen, muziek, poëzie en mythologie.

Als je de bladmuziek van het werk van David Young goed bekijkt, zie je er een zekere chaos in. Op een bepaalde manier net zo chaotisch als het werk van Paul Klee, die in zijn schilderijen allerlei thema’s gebruikte zoals landschap, dieren, mythologie en abstrakte vormen. In zijn persoonlijke stijl uit hij de drang het onderbewuste en de fantasie te laten zien. Dit resulteert hier in een chaotische film die iedere keer dat hij gezien wordt meer van zichzelf toont.

Kijk hier voor meer informatie en kaarten voor het concert op 14 december via de website van het Muziekgebouw aan ‘t IJ.

Voorafgaand aan het concert om 19:30 uur is er een inleiding door studenten van de HKU over hun verbeelding van de muziekstukken. Na afloop van het concert vindt in op het foyerdek een gesprek plaats tussen John Snijders en componisten Fabio Nieder en Louis Andriessen. Gesprekleider is muziekjournalist Roeland Hazendonk.

Hoe klinkt het kunstwerk? Deze woensdag in het Muziekgebouw aan ’t IJ

Hoe klinkt het kunstwerk?
14 december 2011 / 20.15 uur
Muziekgebouw aan ’t IJ, Amsterdam

Programma:

Wolfgang Rihm (1952) / Kolchis (1991) voor slagwerk, piano, harp, cello en contrabas

Morton Feldman (1926-1987) / Spring of Chosroes (1977) voor viool en piano

Louis Andriessen (1939) / Tuin van Eros (2002) voor 2 violen, altviool en cello

David Young (1969) / A Leaf from the Book of Cities Cooling in a Garden of the Torrid Zone (2006) (Nederlandse première) voor klarinet, tuba, slagwerk, piano, viool, altviool en cello

Andrew Toovey (1964) / Ja, Ja, Ja, Ja, Ja, Nee, Nee, Nee, Nee, Nee (1991) voor basklarinet, tuba, piano, 2 violen, altviool, cello en contrabas

Fabio Nieder (1957) Sogno 10 lunedì gennaio 1892 in una casa molte gente musiche son entrato a casa (2005) (Nederlandse première) voor DJ-slagwerker, piano, viool, altviool en cell

Om 18:30 is er de mogelijkheid om een speciale maaltijd te delen met leden van het ensemble. Voor slechts 10 euro serveert het nieuwe restaurant Zouthaven een heerlijke caprese salade met brood en wijn (of een andere consumptie naar keuze).

Voorafgaand aan het concert om 19:15 uur is er een inleiding door de studenten KMT van de HKU over hun visuele verklanking van de werken. Na afloop van het concert vindt in op het foyerdek een gesprek plaats tussen John Snijders en componisten Fabio Nieder en Louis Andriessen. Gespreksleider is muziekjournalist Roeland Hazendonk.

Let op: als u zich aanmeldt op Facebook komt u in aanmerking voor korting op het concert. Ga naar onze concertpagina en en geef aan dat u komt. U betaalt dan slechts 15 ipv 26 euro.

We hopen u allen morgen in het Muziekgebouw te zien!

14 december: Muziekgebouw aan ’t IJ

Hoe klinkt het kunstwerk?

WO 14 DECEMBER 2011 / 20:15 / GROTE ZAAL / MUZIEKGEBOUW AAN ‘T IJ

Door alle eeuwen heen hebben componisten werk geschreven dat is gebaseerd op andere kunstwerken. Niet alleen literatuur maar ook schilderkunst blijkt een dankbare bron van inspiratie. Het Ives Ensemble laat in dit programma horen hoe de werken van dichters, beeldhouwers, schilders en andere kunstenaars direct leiden tot composities.

De werken van Rihm, Feldman, Andriessen en anderen op dit programma zijn uiteenlopend en bijzonder. Net als de sculpturen, gedichten, tapijten, performances en schilderijen die de directe aanleiding voor hun ontstaan zijn geweest.

Zo baseerde Andrew Toovey zijn stuk op de performance Ja, Ja, Ja, Ja, Ja, Nee, Nee, Nee, Nee, Nee van Joseph Beuys.

Wolfgan Rihm schreef zijn compositie met een sculptuur van Kurt Kocherscheidt in gedachten.

PROGRAMMA

Wolfgang Rihm – Kolchis

Morton Feldman – Spring of Chosroes 

Louis Andriessen – Tuin van Eros 

David Young – A Leaf from the Book of Cities – Cooling in a Garden of the Torrid Zone (Nederlandse première) 

Andrew Toovey – Ja, Ja, Ja, Ja, Ja, Nee, Nee, Nee, Nee, Nee 

Fabio Nieder – Sogno 10 lunedì gennaio 1892 in una casa molte gente musiche son entrato a casa (Nederlandse première) 

Met medewerking van studenten van de afdeling Kunst, Media en Technologie van de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU).

Klik hier voor het Facebook-event

Joseph Beuys