Over het Ives Ensemble String Quartet

Binnen de programmering van het Ives Ensemble speelt het strijkkwartet een belangrijke rol. Tijdens ensemble-concerten is het IE-kwartet vaak te beluisteren en daarnaast zijn er enkele internationaal zeer goed ontvangen cd-opnamen uitgebracht waarin het kwartet centraal staat. Zo groeide dit “ensemble in ensemble” in de loop van het 30-jarig bestaan van het IE uit tot een vaste waarde, met een rijk repertoire en een geheel eigen cultuur. En dat is waard om gehoord te worden. Daarom treedt het kwartet sinds enige tijd ook zelfstandig op en verzorgt het als Ives Ensemble String Quartet programma’s waarin gekend en ongekend repertoire op bijzondere wijze samengaan. Dat dat geen moeilijke exercitie hoeft te zijn bewijst het IESQ met ieder concert. Door een uitgekiende programmering en een speelwijze waarin ieder werk ondanks alle ervaring toch als nieuw benaderd wordt, komt de luisteraar heel dicht bij componist en uitvoerenden en wordt zo uitgenodigd met nieuwe oren te luisteren.

 

Een greep uit de recensies

An elegantly atmospheric and perfectly paced performance… 

(New York Times over de opname van het String Quartet II van Morton Feldman) 

…enorme bewondering voor de strijkers van het Ives Ensemble… 

(Luister, 2 cd-uitgaven beoordeeld met een 10)

A superb recording: intimate, airy, transparent. The quartet sound as if to the manner born. 

(La Folia)

 

Uit het IESQ-aanbod voor het komende seizoen

Onverwachte noten
‘De onverwachte, de verkeerde noten. Dat zijn de goede noten!’ Louis Andriessen aan het woord. In dit avontuurlijke programma wordt werk van onze grootste levende componist gecombineerd met muziek van de drie componisten die hij het meest bewondert: Bach, Stravinsky en Ives. In de strakke Tango en het flitsende, speelse Concertino van Igor Stravinsky hoort u hoe prachtig die onverwachte, ‘verkeerde’ noten uit de pen van de Russische meester kunnen klinken. De fuga’s van Bach, die door niemand anders dan Bach zelf verzonnen hadden kunnen worden en waarin elke noot precies op zijn plaats staat, zijn voor componisten van alle tijden een voorbeeld geweest. Louis Andriessen maakte een mooie bewerking van de Prelude en fuga in b klein. Van Andriessen zelf klinkt …miserere… gebaseerd op het beroemde Misererevan Allegri. De onverwachte noten schrijnen in dit melancholieke kwartet. String Quartet nr. 2 van Charles Ives tenslotte is niet voor sissy’s! Deze American Original had genoeg van de verfijnde kwartetcultuur van zijn tijdgenoten in het fin de siècle. Hij schreef een stuk waarin vier echte mannen discussiëren, bergwandelingen maken en met elkaar op de vuist gaan. Heel onverwacht! 

Igor Stravinsky (1882-1971)                   - Tango 

Igor Stravinsky (1882-1971)                   - Concertino

Johann Sebastian Bach (1685-1750)     - Prelude en Fuga in b klein (bewerking Louis Andriessen)

Louis Andriessen (1939)                         - …miserere…

                                                     pauze

Charles Ives (1874-1954)                       - String Quartet nr. 2

Tegen de haren in

Sinds Haydn met zijn baanbrekende kwartetten een nieuwe norm stelde, is het strijkkwartet een tot de verbeelding sprekend genre. En voor componisten bovendien een proeve van bekwaamheid. Dat heeft de mooiste muziek opgeleverd. Hoe moet je je tot dit inmiddels ontzagwekkende repertoire verhouden? En is daaraan nog werk van waarde toe te voegen? De componisten in dit programma komen allemaal met een verrassende oplossing. Soms tegen de haren in. Echte creativiteit vindt immers altijd een weg… Fabio Nieder richt zich op de basis, de kwint, het interval waarin strijkinstrumenten gestemd zijn, en voorziet de 5 delen van zijn juweeltje van lyrische Italiaanse titels. Michael von Biel lijkt de normale kwartetklank daarentegen geheel te ontkennen en schrijft een werk dat ‘Grenzen sprengt’. Componist en architect Iannis Xenakis bouwt eerder: met Ergma creëert hij een imposant klankgebouw dat in zijn ruwe kracht terug lijkt te grijpen naar archaïsche tijden. Tussendoor hebben de oren rust gekregen met een fluisterstille entr’acte voor viool solo van geluidskunstenaar Helmut Lachenmann. Na de pauze laat Carola Bauckholt in haar Lichtung, een welluidend en ontroerend landschap met vogels, horen dat de natuur nog altijd een inspiratiebron is. Afsluitend tapt John Cage uit eenzelfde vaatje: hij baseerde zijn String Quartet in Four Parts op de Indiase visie op de seizoenen. In 1949 schreef hij vanuit Parijs aan zijn ouders: ‘Ik wil een strijkkwartet schrijven dat de stilte looft, zonder zelf stilte te zijn.’

Fabio Nieder (1957)                   - Diapente

Helmut Lachenmann (1935)      - Toccatina voor viool solo

Michael von Biel (1937)             - Streichquartett nr. 2 

Iannis Xenakis (1922-2001)       - Ergma

                                         pauze

Carola Bauckholt (1959)            - Lichtung 

John Cage (1912-1992)             - String Quartet in Four Parts