Vijf vragen aan leden van het Ives Ensemble ter kennismaking. Deze keer: John Snijders.

Wat is je eerste herinnering aan muziek?

Mijn vroegste herinnering (denk ik) is er niet een waarvan je zou denken dat iemand er beroepsmusicus van zou willen worden. Mijn ouders hadden een grammofoonplaat met opera aria’s gezongen door Enrico Caruso. Ik was als 4-jarige zo enorm bang voor het portret van de zanger (staande in een of andere deuropening) op de platenhoes dat als mijn vader de plaat opzette ik onder het uitroepen van “niet die meneer die thuis is!” onder het bed van mijn ouders vluchtte en wachtte tot de plaat klaar was. Blijkbaar is het toch nog wel goed gekomen en is het enige gevolg van dit trauma een niet al te grote interesse in Italiaanse opera.

Welk(e) instrument(en) bespeel je?

Behalve piano bespeel ik celesta, harmonium, fortepiano, synthesizer, orgel (hoewel mijn pedaaltechniek nooit om over naar huis te schrijven is geweest) en eigenlijk ongeveer alles met toetsen, behalve accordeon.

Welk stuk of welke componist speel je het liefst?

Dat is een vraag die eigenlijk iedere dag een ander antwoord zal krijgen. Het ligt niet alleen aan mijn bui, maar ook aan de situatie. Thuis speel ik veel muziek die ik niet zo gauw in het openbaar zou uitvoeren, niet omdat ik dat niet zou willen, maar omdat het niet zo erg past binnen het repertoire dat ik doorgaans met het ensemble speel. Chopin, Beethoven, Schumann, Ravel, Poulenc zijn veel langskomende namen op de lessenaar van mijn vleugel. Met het ensemble zijn het Feldman, Cage, Barry, Ives die ik graag vaak zou willen uitvoeren. Gelukkig zijn we in de omstandigheid dit met grote regelmaat te doen.

Wat is er leuk aan het spelen in het Ives Ensemble?

Het spelen van muziek waarvan ikzelf denk dat het heel erg nodig is om zoveel mogelijk mensen ermee in aanraking te laten komen, omdat ik vind dat tot het allermooiste behoort dat er in de laatste decennia is gemaakt. Als programmeur van het ensemble heb ik natuurlijk wel het voordeel dat ik een grote mate van zeggenschap heb over de te spelen werken en ik probeer dat zo consciëntieus mogelijk te doen. Verder vind ik het samen werken aan composities zonder tussenkomst van een dirigent een hele mooie manier van het ontwikkelen van een interpretatie. Je wordt gedwongen nog beter naar elkaar te luisteren, tijdens het spelen en bij de gesprekken onder repetities, en het zorgt voor een hele hechte manier van spelen. Natuurlijk wordt dit nog versterkt door het feit dat de meeste spelers van het ensemble elkaar al sinds hun conservatoriumstudie kennen en al die jaren samen zijn blijven spelen.

Waar lig je wakker van?

Hoewel ik doorgaans geen problemen heb om in slaap te komen zijn er zeker een aantal zaken die me grote zorgen baren: de grove, ongemanierde, neoliberale wijze waarop er op het moment in Nederland over cultuur (en onderwijs, en wetenschap, en zorg, en milieu) wordt gesproken en de wijze waarop de huidige politieke machthebbers cultuur bewust in een kwaad daglicht probeert te plaatsen. Het dédain waarmee de kunst bejegend wordt, gekoppeld aan het feit dat de overige partijen aan alle kanten van het politieke spectrum geen enkele interesse voor cultuur lijken te hebben, wellicht omdat er nauwelijks stemmen mee te scoren zijn. De verbaasde, ontzette blik waarmee vanuit het buitenland naar de veranderingen in ons land wordt gekeken spreekt boekdelen. Cultuurvernietiging door desinteresse is misschien nog wel erger dan door overtuiging. Tegen overtuiging valt te vechten, tegen desinteresse niet.

Toch lijkt het me in niemands belang op te geven. Ik spendeer menig uur aan het denken over mogelijke wegen en oplossingen waardoor niet alleen het Ives Ensemble, niet alleen de muzieksector, maar het hele culturele leven iets terug kan krijgen van de essentiële rol die het in iedere zichzelf respecterende samenleving zou moeten hebben.

28/10/2011 - Categorieën: Uncategorized

Vijf vragen aan leden van het Ives Ensemble ter kennismaking. Deze keer: Josje ter Haar

 

Wat is je eerste herinnering aan muziek?

Mijn ouders hadden platen met volksmuziek (singeltjes met Le Chant du Monde) maar ook klassieke. Een van de eerste was de 7e Beethoven, er bestaat zelfs nog een bandje waar je mij als 3- of 4-jarige ‘s avonds in bed de inleiding van het 1e deel hoort neuriën..

Welk(e) instrument(en) bespeel je?

Onder de flamboyantboom achter ons huis op Curacao vroegen onze ouders welk instrument we wilden gaan bespelen. Job hoefde geen seconde na te denken over de cello (cellisten worden niet gemaakt, die zijn zo geboren) en toen hobbelde ik maar achter hem aan met de viool. Wel wist ik 3 jaar later op m’n 12e al helemaal zeker dat ik violist van beroep zou worden. Nee, nooit spijt gehad!

Welk stuk of welke componist speel je het liefst?

John Snijders weet als artistiek leider altijd feilloos het interessantste en noodzakelijkste repertoire te vinden. Hij heeft zichzelf helemaal gevormd als muziek- en kunstkenner en ik kan bijna blind varen op zijn keuzes. Soms moet je even slikken als je een ingewikkelde gebruiksaanwijzing krijgt bij een stuk, of een berg noten in korte tijd moet leren! Maar hoe dichter bij het concert, hoe blijer ik word bij het vooruitzicht van zo’n nieuw programma. Ik duik helemaal in het stuk dat op de lessenaar staat en dat is dan op dat moment mijn absolute lievelingsstuk.

Wat is er leuk aan het spelen in het Ives Ensemble?

Een enkele keer speel ik weleens met andere ensembles of groepen, en dan realiseer ik me pas hoeveel we hebben opgebouwd samen in de afgelopen 20, 25 jaar. We zijn gewend om samen de problemen van nieuw repertoire te benoemen en naar oplossingen te zoeken. We hebben aan een half woord genoeg, zodat er tijdens de repetities over buitenmuzikale zaken vurig gepraat en hartelijk gelachen kan worden. Maar er zijn in de nieuwe muziek niet veel mensen zó gewetensvol met de tekst bezig als wij.

Waar lig je wakker van?

Slapen is één van de dingen die ik het beste kan, maar ik kan slecht tegen koffie en ik hou er zo van… koffie thuis uit mijn van Job geërfde opgekalefaterde Rancilio.. of urban coffee uit een kartonnen beker.. oh wat heerlijk. En dan ‘s avonds klaar wakker in bed…

25/10/2011 - Categorieën: Uncategorized

I don’t think of my music as experimental: I think of Beethoven as experimental, because he was really looking for something; he was looking to break the Bechstein because it didn’t have enough tone; I am not looking for anything.” Morton Feldman

Morton Feldman Says. Selected interviews and lectures (1964-1987)

25/10/2011 - Categorieën: Uncategorized

Vijf vragen aan leden van het Ives Ensemble ter kennismaking. Deze keer: Ruben Sanderse

Ruben Sanderse

Wat is je eerste herinnering aan muziek?

Als 6-jarige deede ik mee aan een kerstspel, waarin de ouvertüre Wilhelm Tell van Rossini werd gebruikt. Ik raakte al snel zo verzot op dit stuk dat ik thuis met mijn hoofd tussen 2 boxen op de grond lag om te luisteren, vele malen achter elkaar. Als ik mijn moeder moet geloven, werd ik zelfs nijdig als er te hard werd gepraat in de kamer…

Welk(e) instrument(en) bespeel je?

Op de lagere school hield een klasgenoot een spreekbeurt over de viool van zijn moeder. Toen ik thuiskwam deelde ik mijn ouders mee dat ik violist werd. Dit werd natuurlijk eerst met enig ongeloof ontvangen ( daarvoor waren boer en brandweerman favoriet meen ik me te herinneren ), maar sindsdien is dat niet meer veranderd. Vanaf mijn tiende, toen ik met vioollessen begon ben ik in een rechte lijn naar mijn conservatoriumexamen viool gevaren. Na dit examen heb ik de viool verruild voor de altviool. Ik ben ook, stapsgewijs, barokalt gaan spelen, en via die weg bij de Viola d’Amore terecht gekomen. Ik heb ook wel eens een Tenor in mijn handen, en éénmaal zelfs een Viola Pomposa, maar mijn echte instrumenten zijn toch de (barok-)altviool en de d’Amore.a

Welk stuk of welke componist speel je het liefst?

Daar kan ik geen antwoord op geven, de stijlen die ik speel liggen zover uiteen dat je daqt niet meer kan vergelijken. Als je met een stuk bezig bent, je daar helemaal instort, dan is dat op dat moment het mooiste stuk van de wereld, maar dat is dus erg subjectief. Wel zijn terugkerende favorieten bij mij Bach en Brahms, en ook Feldman is ieder keer weer een feest. Maar ja, dan komt er een Beethovenkwartet, een Händelopera of Straussliederen voorbij…

Wat is er leuk aan het spelen in het Ives Ensemble?

Het Ives Ensemble is met geen ander ensemble te vergelijken voor mij. We kennen elkaar al zo lang en zo goed, iedereen heeft zo lekker de ruimte om te doen en te zijn wat ie is en goed in is, er is zoveel onderling vertrouwen en respect. Dat schept een omgeving waarin je goed kan presteren. Het soort muziek dat wij spelen vraagt vaak het uiterste van de spelers, dat is een uitdaging. Zonder die veilige omgeving zou dat allemaal nooit lukken. Ik heb vaak dat ik tijdens een Ives-concert bij mezelf denk: een tijdje geleden dachten we allemaal dat dit niet kon, en nu zitten we hier en doen het gewoon, en het blijkt nog mooi te zijn ook!

Waar lig je wakker van?

Ik lig nergens echt wakker van, en over muzikale dingen al helemaal niet. Ik maak me wel ernstig zorgen over het politieke klimaat in Nederland, en misschien wel de wereld. Het prestatiegerichte denken dat de overhand krijgt, laat geen ruimte meer voor kunstzinnige ( en dus niet persé nuttige ) uitingen, en ook niet voor sociaal denken. Ik zie een direct verband tussen het wegsaneren van kunst en toenemend geweld op straat, dat komt uit dezelfde manier van denken voort. Het tempo en de agressie in deze omslag benauwen me.

21/09/2011 - Categorieën: Uncategorized

Amsterdam’s original ‘Temple of Enlightenment’ Felix Meritis is tuning up with three new concert series. Tim Peterson spoke with organisers Arjan Hebly and John Snijders.

---

Given the enormous anticipated rollback of government funding for classical music in Holland, it would make sense to see a bit more conservative programming from classical venues right now. Surprisingly, the folks at Felix Meritis, the stately, columned monument to arts and science on the Keizersgracht, are doing just the opposite.
Starting this month with a performance from Amsterdam-based contemporary chamber group the Ives Ensemble, music programming manager Arjan Hebly, along with help from Ives’ founder and artistic director John Snijders, has conjured up three new series – 22 concerts in total – through May 2012. The previous year’s count: 12.
‘I wanted some regularity in the programming, not just one every month,’ says Hebly, who came to the Felix Meritis two years ago from a cultural centre in Hoofddorp. ‘We want to establish our new-old concert hall. When you have too few concerts, people start to forget you.’
The ‘new-old’ hall to which Hebly is referring received a complete new paint job and modern ventilation system just last year. The project was part of a massive renovation that’s been going on for 20 years in preparation for the 225th anniversary of the building in 2013. That year also marks the 125th birthday of the Concertgebouw and 300 years of the beloved grachtengordel, so some significant collaborative concerts are in the works.
Until the 19th century, the main Felix Meritis concert hall, which was actually the model for the Concertgebouw’s small hall, was pretty much the only musical performance venue in Amsterdam, often playing host to period rock stars including Robert and Clara Schumann, Johannes Brahms, Camille Saint-Saëns and Julius Röntgen.
Deputy director of international programmes Joanneke Lootsma said it was time to ‘revive the concert practice as it once was.’ Hebly agrees: ‘It was the natural moment.’
September kicks off the new music schedule with the first series, ‘News Amsterdam’s original ‘Temple of Enlightenment’ Felix Meritis is tuning up with three new concert series. Tim Peterson spoke with organisers Arjan Hebly and John Snijders Felix cats: The Ives Ensemble makes for the Meritis. Below: ‘Die Kammersängerin’ A series matter from the Front’, which focuses on unpacking the term ‘modern music’ through classical, contemporary and new compositions, and features concerts from Ives as well as 18th-century specialists the Van Swieten Society and contemporary vocalists the Asko Chamber Choir.
‘“Old” and “modern” don’t have anything to do with the time that music’s been written,’ says Snijders. ‘Music written in the 14th century could sound like it’s been written in the 1940s. Someone like Beethoven or Haydn – their music was avant-garde in its own right, not contemporary but modern. That quality doesn’t get lost in time.’
There’s only one concert this month: ‘Two Women’ on 16 September features two half-hour pieces. The first is ‘Les Emois d’Aphrodite’, a collection of three dances for an ‘invisible’ goddess, written by musique concrète pioneer Luc Ferrari. Following is award-winning musical theatre production ‘Die Kammersängerin’, a work for high soprano and nine musicians from Dutch composer Richard Rijnvos, based on texts from 20th-century Austrian poet Ernst Jandl.
The rest of the programming doesn’t really get going until November, but there’s plenty on the roster thereafter.
As far as the national budget cuts are concerned, Felix Meritis isn’t expecting much of an impact; it receives only half of one per cent of its annual operating budget from the local government, according to director Linda Bouws, and nothing from The Hague. The rest? Rent from letting all of the building’s seven unique halls: ‘Some days there’s a photo shoot, a summer course or a business conference,’ says Lootsma. In that sense, Felix Meritis is already running as The Hague would like: using income earned from mostly private sources.
‘Even though the government is doing everything they can to destroy as much as they can manage, we’ll go on ‘When you have too few concerts, people start to forget you’ regardless,’ says Snijders. ‘A message can come from our concerts, but it’s not the reason for them. We’re more musicians than politicians.’ Maybe they can be a little of both.
The Ives Ensemble performs at Felix Meritis, Keizersgracht 324, Friday 16.

09/09/2011 - Categorieën: Uncategorized