programma Nevenwerk IIAl ruim 30 jaar hebben wij een nauwe band met componist Richard Rijnvos. Dat leidde tot dusver tot meer dan tien bijzondere premières en projecten. Hoogtepunten waren onder andere de cyclus Block Beuys en de kameropera Die Kammersängerin waarvoor de Rijnvos de Matthijs Vermeulenprijs ontving. Aan deze intensieve samenwerking voegen wij nu een nieuw hoofdstuk toe. Nadat Rijnvos zich de afgelopen jaren vooral op orkestwerk richtte, onder meer als huiscomponist voor het KCO, componeert hij momenteel weer kamermuziek. Speciaal voor het IE schrijft hij drie nieuwe Riflessi, werken waarin hij bezettingen adopteert van bijzondere composities uit de recente muziekgeschiedenis. Het eerste van dit drietal, Riflesso sull’arco, ging in 2017 in première in ons programma Nevenwerk. Het tweede, getiteld Riflesso sullo spazio, staat nu centraal in programma Nevenwerk II en belooft een van Rijnvos’ meest ambitieuze in het genre te worden. Een gebeurtenis om naar uit te kijken.
De onalledaagse bezetting van Riflesso sullo spazio – 3 klarinetten, strijktrio & piano – is afkomstig van de Suite Op.29 (1926) van Arnold Schönberg, een werk dat eveneens op het programma staat. Dit leidt tot een fascinerend contrast. De bijzondere instrumentcombinatie inspireerde Schönberg tot een van zijn belangrijkste dodecafonische kamermuziekwerken: de Suite is groots, polyfoon en loopt over van ideeën en impulsen. Rijnvos slaat een ander pad in: zijn Riflesso sullo spazio kenmerkt zich juist door rust en contemplatie. Het is alsof hij zich op de top van een mooie berg (“schöne Berg”) bevindt, waar het weidse uitzicht uitnodigt de blik naar het oneindige te richten. Dit leidt eveneens tot een groots werk, maar van een rustiger vleugelslag dan de Suite. Schitterende harmonieën en een bijzondere tijdservaring zijn hier karakteristieke elementen.
Het programma wordt gecompleteerd door het toverachtige Three Clarinets, Cello and Piano (1971) van Morton Feldman, een compositie die evenals Schönbergs Suite zelden op de podia te horen is.
Extra: tijdens de concerten in het Muziekgebouw aan ‘t IJ en Korzo presenteren wij onze nieuwste cd, met daarop drie werken uit Rijnvos’ Riflessi serie, waaronder Riflesso sullo spazio.
programma
Morton Feldman (1926-1987) - Three Clarinets, Cello and Piano (1971) 8’
3 klarinetten, cello, piano
Arnold Schoenberg (1874-1951) - Suite Op.29 (1926) 30’
Esklarinet, klarinet in A, basklarinet, viool, altviool, cello, piano
Richard Rijnvos (geb.1964) - Riflesso sullo spazio (2018-19) 40’
Esklarinet, klarinet in A, basklarinet, viool, altviool, cello, piano
concerten (voorlopige lijst) en kaartverkoop
18 april 2019 Korzo, Den Haag, aanvang 20:30
28 april 2019 Marzee, Nijmegen, aanvang 16:00
14 december 2019 TivoliVredenburg, Utrecht, tijd n.t.b.
Morton Feldmans String Quartet (II) in World Minimal Music Festival
Op 7 april 2019, aanvang 15:00, sluiten wij het World Minimal Music Festival 2019 in Muziekgebouw aan ’t IJ in Amsterdam af met een uitvoering van Morton Feldmans vijf uur durende String Quartet (II). Een unieke en zeker voor Feldmanliefhebbers niet te missen ervaring.
Over Feldman en zijn late werken: Morton Feldman (1926-1987) behoort tot de belangrijkste en meest invloedrijke Amerikaanse componisten van na de oorlog. Kenmerkend voor hem is dat hij zijn ideeën niet perse vanuit het muzikale domein betrok. Alhoewel hij in lezingen en interviews voortdurend over Schubert, Beethoven en John Cage sprak, was het eerder de moderne beeldende kunst die hem tot componeren aanzette. Geïnspireerd door werk van kunstenaars als Piet Mondriaan, Mark Rothko, Robert Rauschenberg, Barnett Newman en Philip Guston, kwam hij zo tot een volstrekt persoonlijk muzikaal oeuvre.
Feldmans tweede belangrijke inspiratiebron was eveneens buitenmuzikaal: klassieke Anatolische tapijten. Zijn fascinatie voor de subtiele figuratieve variaties in deze kleden, zorgde voor een omslag in zijn denken over vorm en schaal. Hij dreef zo weg van de ‘klassieke’ 20-minuten compositie en schreef steeds grotere en langere werken. Een onbetwistbaar hoogtepunt onder deze late composities is het 5 uur durende String Quartet (II) waarmee wij het World Minimal Music Festival 2019 afsluiten.
Veel is er over dit monument te zeggen, bijvoorbeeld over zijn marathonachtige aspecten. Hier een meer inhoudelijke observatie die eveneens op Feldmans overige late werken van toepassing is. Bijzonder is hoe de componist zijn muzikale bouwstenen inzet, of dat nu melodische motieven, harmonieën of een combinatie van die twee betreft. Die verschijnen in allerlei configuraties, worden herhaald en verdwijnen, om vervolgens later weer op te duiken. En dat steeds herkenbaar maar zelden als exacte kopie van zichzelf. De analogie met levende organismen dringt zich op, een parallel die doorgetrokken kan worden naar het werk als geheel. Ooit antwoordde Feldman op de vraag over hoe zo’n lang werk tot een einde kwam: “It dies of old age.” Toch zou het onjuist zijn te veronderstellen dat zijn werk naar het leven getekend is, al was het maar omdat hij uitspraken hierover vermeed. Beter is het om zijn late composities te zien als grootse constructies van tijd en ruimte, waarin datzelfde leven zich kan vullen met pure muzikale ervaring. Daarin voorziet Feldman met muziek die elk drama of groots muzikaal gebaar vermijdt. Het wonder is nu dat deze onnadrukkelijkheid, in combinatie met andere kwaliteiten, juist de ruimte lijkt te scheppen waarbinnen de individuele luisteraar iets wezenlijks over het leven kan ervaren. Wellicht is dit een verklaring voor de onuitwisbare indruk die Feldmans werk op veel toehoorders maakt.
concert en kaartverkoop 7 april 2019 Muziekgebouw aan ’t IJ, Amsterdam, aanvang 15:00
New Music concerts in Musicon series Durham University, 23 en 24 februari 2019
Bijna jaarlijks zijn wij te gast in de Musicon series van Durham University, de enige concertreeks in Noord Engeland die in moderne muziek voorziet. Deze editie verzorgen wij er drie programma’s met klein bezette kamermuziek. Centraal daarin staan twee componisten die wij een warm hart toedragen, Alvin Lucier en Aldo Clementi, aangevuld met eveneens voor ons bekende namen als Carola Bauckholt en Pelle Gudmundsen-Holmgreen. Relatief nieuw voor ons is de illustere Italiaanse componist Franco Donatoni, van wie wij onder meer zijn fluisterende Etwas ruhiger im Ausdruck uitvoeren.
NEW MUSIC Concert 1 – 23 februari 19:30
Aldo Clementi – Dedica (1998)
Alvin Lucier – In Memoriam Jon Higgins (1984)
Christian Winther-Christensen – Nachtmusik (2010-11)
James Tenney – Spectrum 7 (2001)
Joanna Bailie – Artificial Environments No.1 to 5 (2011)
NEW MUSIC Concert 2 – 24 februari 16:00
Aldo Clementi – Trio (2000)
Alvin Lucier – Nothing is Real (1990)
Cassandra Miller – For Mira (2012)
Bernd Alois Zimmermann – Intercomunicazione (1968)
NEW MUSIC Concert 3 – 24 februari 19.30
Alvin Lucier – December 12th (2013)
Aldo Clementi – Lamento (2001)
Franco Donatoni – Estratto (1969)
Carola Bauckholt – Klarinettentrio (1993)
Pelle Gudmundsen-Holmgreen – Moments Musicaux (2006)
Franco Donatoni – Etwas ruhiger im Ausdruck (1968)
Zie voor verdere informatie de site van Musicon series.
09/10/2018 - Categorieën: Uncategorized