Hef IE is ok.
Hef IE is ok.
Beeld van de repetitie in Felix Meritis voor vanavond.
Vanavond spelen we weer in Felix Meritis, in onze serie Nieuws van het Front. Dit keer heet ons programma ‘Best of Show’. Het Ives Ensemble heeft in de loop der jaren nauwe banden opgebouwd met een aantal bijzondere componisten.
Van een vijftal van hen is een van hun meest bijzondere werken te horen in dit programma van louter tophits. Ook van de naamgever van het ensemble klinkt een van zijn meest extreme stukken, zijn String Quartet Nr.2.
Wanneer je je aanmeldt op Facebook betaal je slechts 10 euro. Vooraf vanaf 7 uur is er soep voor 5 euro, en een inleidend gesprek tussen oprichter van het Ives Ensemble John Snijders en muziekprogrammeur Juha van ‘t Zelfde.
Luister nu alvast naar 5 van de 6 werken via Soundcloud.
Programma:
Christopher Fox (1955) / Straight lines in broken times (1992), voor klarinet, viool & piano
Morton Feldman (1926 – 1987) / Instruments 1 (1974), voor fluit, hobo, trombone, slagwerk & celesta
Gerald Barry (1952) / Quintet (1995), voor althobo, (bas)klarinet, piano, cello & contrabas
pauze
Aldo Clementi (1925 – 2011) / Impromptu (1989), voor klarinet, 2 violen, altviool & cello
Clarence Barlow (1945) / 1981 (1981), voor viool, cello & piano
Charles Ives (1874 – 1954) /String Quartet Nr.2 (1907 – 1913), voor 2 violen, altviool & cello
– Discussions (Andante moderato – Andante con spirito – Adagio molto)
– Arguments (Allegro con spirito)
– The Call of the Mountains (Adagio – Andante – Adagio)
Download hier het volledige programmaboek in pdf.
Een interview met beeldend kunstenaar Madelon Hooykaas, waarvan zondag werk te zien is tijdens een concert van het Ives Ensemble in De Duif, over haar ontmoeting met John Cage, de samenwerking met componisten en de talloze (video)kunstprojecten die ze sinds 1972 met Elsa Stansfield en over de hele wereld realiseerde.
Zondag 25 maart spelen we muziek van de Britse componist Laurence Crane in De Duif. Tussen de twee muziekstukken door laten we videowerk zien van het Schots/Nederlandse kunstenaarsduo Stansfield/Hooykaas. Vanaf de vroege jaren zeventig experimenteerden Elsa Stansfield (Glasgow, 1945) en Madelon Hooykaas (Maartensdijk, 1942) met het (toen) nieuwe medium video en met film, geluidskunst en installaties rondom thema’s als het menselijk tijdsbesef, vergankelijkheid en de harmonie tussen mens en natuur.
Hun werk was te zien in binnen- en buitenland, van het Stedelijk Museum en het Nederlands Instituut voor Mediakunst (NIMk) tot het MoMA in New York en de Documenta (1987) in Kassel en op tal van biennales en festivals. In 2004 overleed Elsa Stansfield op 59-jarige leeftijd. Sindsdien bleef Madelon Hooykaas onder de naam Stansfield/Hooykaas doorwerken aan een indrukwekkend oeuvre. Kortgeleden maakte ze de keuze om alleen onder haar eigen naam verder te gaan.
Madelon Hooykaas
Michiel van Iersel Hoe ben je in contact gekomen met het Ives Ensemble?
Madelon Hooykaas Ik kende het ensemble al langer en heb ze eerder ook al horen spelen in de Slewe Gallery in Amsterdam. Tijdens een tentoonstelling in de Ketelfactory in Schiedam in 2011 ontmoette ik John Snijders, de artistiek leider en pianist van het ensemble. Daarnaast kende ik Anneke Oele, zakelijk directeur, al uit de kunstwereld.
MI Wat is je relatie met klassieke muziek?
MH Mijn hele leven luister ik al naar eigentijdse gecomponeerde muziek, van Morton Feldman en John Cage bijvoorbeeld. Ik heb John Cage ook ontmoet en de Rothko Chapel (waar Morton Feldman het gelijknamige stuk voor componeerde) in Houston bezocht. Ook hebben Elsa en ik samengewerkt met componisten als Frances-Marie Uitti, Ab Baars en Louis Andriessen. Het spel met tijdsbesef in de muziek van Feldman komt ook terug in ons werk en Oosterse (o.a. Japanse) muziek(instrumenten) is ook een terugkerend element. Ik zou de muziek van het Ives Ensemble trouwens niet klassiek willen noemen, maar hedendaags.
MI Kende je de muziek van Laurence Crane al, voordat we je benaderden om je werk te laten zien naast zijn muziek?
MH Eerlijk gezegd niet, dus ik ben heel benieuwd naar het concert.
MI Kan je iets vertellen over Video Void, het werk dat te zien zal zijn?
MH We maakten het in London in 1980, waar Elsa en ik veel werkten in die tijd. Je ziet video- en filmbeelden die we opnamen in een tunnel die onder de Thames loopt. Een jaar daarvoor maakten we ook al twee werken rondom de Thames, Tidal Flow en Transitions (beide uit 1979), die over het verglijden van de tijd en de vorming van onze perceptie gaan. Met Video Void borduurden we voort op die thema’s, maar in plaats van de rivier zie je een stroom auto’s die door de tunnel gaat en de ronddraaiende ventilator die voor de luchtverversing zorgt en samen hetzelfde visuele effect opleveren als het stromende water in de andere werken.
MI Hoe belangrijk is muziek of geluid in het werk?
MH Het werk begon als soundtrack, die Elsa in ons atelier in Oost-Londen maakte. Het bestaat o.a. uit geluiden die in de tunnel zijn opgenomen. De beelden kwamen later. De lengte van de soundtrack werd bepaald door de tijdsduur van het lopen door de tunnel en dit werd ook de lengte van de video. Het geluid van de roterende ventilator zorgt voor een hoorbare cadans, die invloed heeft op de beelden en hoe je die als kijker ervaart.
MI In hoeverre is Video Void typisch of juist afwijkend voor jullie werk(wijze)?
MH In veel werken leggen we een directe (visuele) relatie met de natuur om ons heen, maar in Video Void ontbreekt ieder spoor van natuur of menselijk leven. In die zin is het afwijkend, maar door de traagheid van de beelden en de cadans in het geluid refereert het werk ook aan de menselijke ademhaling of hartslag. Door de ogen van mensen wordt een artificiële omgeving, zoals een tunnel, weer onderdeel van een groter geheel.
Beeld uit Video Void (1980)
MI Wat vindt je ervan dat het werk te zien is in De Duif, een kerk?
MH Ik vind het goed en spannend. Het werk is lang niet te zien geweest. Begin jaren tachtig werden we gevraagd om het tijdens de Biënnale van Sydney in Australië te laten zien. En we hebben het ook als installatie getoond in The Kitchen in New York. Daar was de video een paar keer achter elkaar te zien. In de Duif ziet het publiek het hele werk in één keer, wat ik prima vind.
MI Als mensen na het zien van Video Void zich verder willen verdiepen in jullie werk, wat zou je dan aanraden?
MH Ze zouden bijvoorbeeld naar The Force Behind its Movement uit 1984 kunnen kijken.
MI Waar ben je nu mee bezig, welke projecten werk je aan?
MH In september opent een tentoonstelling met drie nieuwe werken in Japanmuseum het SieboldHuis in Leiden. Voor een van de werken baseer ik me op de nucleaire ramp in Fukushima als gevolg van de zeebeving voor de kust van Japan en de daarop volgende tsunami van 11 maart 2011.
–
Het concert in De Duif op zondag 25 maart begint om 16:00 uur. Kaarten zijn verkrijgbaar aan de deur en kosten 5 Euro. Madelon Hooykaas is aanwezig en vertelt over haar werk. De getoonde film, Video Void, is afkomstig uit de collectie van het Nederlands Instituut voor Mediakunst, partner van de concertreeks in De Duif.
Het Quintet werd geschreven in 1994 en in première gebracht op het Almeida Festival in Londen in 1995. Het bestaat uit één ononderbroken deel opgebouwd uit negen secties. (G.B.)
Gerald Barry werd geboren in County Clare, Ierland in 1952. Hij studeerde orgel bij Piet Kee en compositie bij Mauricio Kagel en Karlheinz Stockhausen. In 1979 kreeg hij bekendheid met zijn radicale ensemblewerken “_______” en “Ø”. Veel van zijn werk komt direct voort uit zijn opera’s The Intelligence Park (première in 1990 in het Almeida Festival, Londen) en The Triumph of Beauty and Deceit, geschreven in opdracht van Channel 4 Television en uitgezonden in 1995.
De laatste jaren heeft Barry vooral veel kamermuziek gescheven zoals 1998 voor strijkkwartet, In the Asylum voor piano trio, en Six Marches for String Quartet. In opdracht van het Ives Ensemble componeerde hij in 1996 Piano Quartet no. 2 en in 2003 L’Agitation des Observateurs, Le Tremblement des Voyeurs voor trompet en ensemble. In 2004 ging zijn opera The Bitter Tears of Petra von Kant (naar het gelijknamige toneelstuk van Rainer Werner Fassbinder) in première in het festival van Aldeburgh. In opdracht van Radio France schreef hij in 2007 speciaal voor de Canadese sopraan Barbara Hannigan de eenakter La plus Forte, op tekst van August Strindberg. In 2011 ging zijn vierde opera in première in Los Angeles, “The Importance of being Ernest”.
De muziek van elk van de drie instrumenten is statistisch afgeleid van de corresponderende partijen van elk van de volgende drie pianotrio’s: La Chasse in C (1788) van Muzio Clementi (in één deel), Trio no. 2 in F (1847) van Robert Schumann (eerste deel) en Trio in a (1914) van Maurice Ravel. De stukken beginnen gelijktijdig en eindigen veertig seconden na elkaar in de bovenstaande volgorde. Onderstaand diagram laat de compositorische structuur van het werk zien: de drie instrumenten zijn symbolen in hun respectievelijke spiralen. Aan het begin (het midden van de diagram) zijn de drie verschijningsvororiginele trio’s elk met 33% vertegenwoordigd. De afstand van elk instrument ten opzichte van de hoekpunten C (Clementi) S (Schumann) en R (Ravel) is omgekeerd evenredig tot de aanwezigheid van de muziek van de betreffende componist.
Clarence Albertson Barlow werd geboren op 27 december 1945 in Calcutta, India. Hij begon met componeren op elfjarige leeftijd en behaalde in 1965 zowel een diploma van Trinity College of Music, Londen als een graad in natuurwetenschappen aan de universiteit van Calcutta. Hij studeerde electronische muziek en compositie aan de Musikhochschule in Keulen tussen 1968 en 1973 bij Bernd Alois Zimmermann en Karlheinz Stockhausen. Van 1966-1968 doceerde hij aan de Calcutta School of Music, van 1982-1994 bij de Ferienkurse für neue Musik in Darmstadt en van 1984 tot 2005 computermuziek aan de Hochschule für Musik in Keulen. Van 1990 tot 1994 was hij artistiek directeur van het Instituut voor Sonologie aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag alwaar hij van 1994 tot 2006 ook compositie en sonologie doceerde. Sinds 2006 is hij Corwin Professor aan de University of California in Santa Barbara. Hij heeft sinds 1971 vele experimenten gedaan op het gebied van metrum en tonaliteit en was de mede-oprichter van GIMIK: Initiative Musik und Informatik Köln.
Deze maand spelen we twee keer in Amsterdam. Op zondag 25 maart zijn we weer te horen in De Duif en op dinsdag 27 maart keren we terug naar Felix Meritis voor de concertreeks Nieuws van het Front.
Het Ives Ensemble heeft in de loop der jaren nauwe banden opgebouwd met een groot aantal componisten. Van vijf van hen speelt het ensemble hun meest bijzondere werken in dit programma van louter tophits. Ook van de naamgever van het ensemble, Charles Ives, klinkt muziek in zijn extreme stuk: String Quartet nr. 2.
PROGRAMMA DINSDAG 27 MAART
Christopher Fox – Straight lines in broken times2 (1992)
Morton Feldman – Instruments 1 (1974)
Gerald Barry – Quintet (1995)
Aldo Clementi – Impromptu (1989)
Clarence Barlow – 1981 (1981)
Charles Ives – String Quartet nr. 2 (1910)