Volgende week spelen we in Felix Meritis muziek die om een ongewone speelwijze vraagt, zoals het bewerken van een vleugel met afwasborstels en creditcards. Componisten en musici gaan al sinds de tijd van Biber en Rossini hardhandig om met hun instrumenten, maar ook de beeldende kunstgeschiedenis kent veel vergelijkbare ‘mishandelingen’.

De Amerikaanse kunstenaar Christian Marclay, bekend van popmuziek-gerelateerde installaties en de hitfilm The Clock, baarde in 2000 bijvoorbeeld veel opzien met zijn video ‘Guitar Drag’.

In deze 14 minuten durende film zien we een Amerikaanse ‘pick-up truck’ die een elektrische gitaar voortrekt aan een touw. De gitaar is verbonden aan een versterker in de achterbak.

Het krassende en ratelende geluid gaat door merg en been. Dit effect wordt versterkt als je weet dat Marclay met dit werkt verwijst naar een dodelijke lynchpartij in Texas in 1998, waarbij James Byrd Jr. achter een auto werd gebonden en voorgetrokken. ‘Guitar Drag’ is hiermee een monument voor het slachtoffer en laat op indringende wijze horen hoe indringend instrumenten kunnen klinken, als je ze anders gebruikt dan normaal.

Bekijk hier een kort fragment van ‘Guitar Drag’ op YouTube en zie hier wat ‘stills’ uit de film.

Voor meer informatie over het concert in Felix Meritis en kaarten kan je terecht op de website van Felix Meritis.

27/01/2012 - Categorieën: Uncategorized

Aanstaande dinsdag, 31 januari, spelen we weer in Felix Meritis. Dit keer heet het programma Dat doe je niet met een muziekinstrument. Met krassende violen, kloppende piano’s en andere instrumenten die op onorthodoxe wijzen worden bespeeld. We stelden John Snijders, pianist en artistiek leider van het Ives Ensemble, kort wat vragen over dit intrigerende concert.

1. John, wat bedoel je eigenlijk met de titel ‘Dat doe je niet met een muziekinstrument’?

Er zijn volgens de wat meer behoudende muziekliefhebber, musicus en vooral muziekinstrumentenbouwer nogal wat (non-destructieve) dingen die je niet met een muziekinstrument behoort te doen. Veel daarvan worden echter al sinds jaar en dag door componisten voorgeschreven in hun stukken. Dit concert bestaat uit een aantal van dergelijke composities.

2. Vanaf welk moment zijn musici gaan experimenteren met instrumenten?

Ik denk dat musici en componisten met hun instrumenten zijn gaan experimenteren vanaf het moment dat ze voor het eerst een instrument in handen kregen. Alleen zo kom je erachter wat er kan, wat er niet kan, wat goed klinkt, wat niet… Al rond 1670 gebruikte de Duitse componist Biber allerlei nieuwe technieken op zijn viool; bij een Rossini ouverture moeten orkestleden met een stok tegen hun lessenaar aantikken, en zo zijn er nog veel meer voorbeelden.   

3. Is dit fenomeen te vergelijken met het ‘iconoclasme’, de doelbewuste vernieling van tradities en symbolen, in de beeldende kunst?

Nee, bij muziek is het een constante zoektocht naar nieuwe klanken, nieuwe geluiden, nieuwe manieren om te zeggen wat je als componist wilt zeggen. Er zit vooral een esthetische kant aan. Het is meer te vergelijken met het op een niet standaard manier gebruiken van verf, hout, marmer om een rijkere beeldtaal te ontwikkelen. 

4. Is het makkelijker of moeilijker om een instrument ‘verkeerd’ te bespelen?

Dat ligt aan het effect dat je moet produceren. Sommige technieken zijn veel makkelijker dan ‘normaal’ op een instrument spelen, sommige zijn veel lastiger. Het plukken van snaren op een piano is bijvoorbeeld lastiger omdat de snaren aan de binnenkant moeilijker te vinden zijn: er zijn geen zwarte en witten toetsen aan de binnenkant dus je weg vinden is lastig. Een klap geven op de klankkast is daarentegen weer makkelijk.

5. Wat zou een volgende stap kunnen zijn? Piano spelen via de iPad?

Dat lijkt me niet. Een iPad is een ander instrument en heeft niets te maken met een piano. Ik denk niet dat het al te eenvoudig zal zijn om een zuiver ‘analoog’ en niet electronisch instrument door middel van een electronisch, digitaal ding te bespelen. Je kan een nieuw instrument ontwikkelen (en die zijn er natuurlijk ook al wel), maar ik denk toch dat voor het bespelen van een piano altijd een levend wezen nodig zal zijn.

John Snijders, pianist en artistiek leider

–

Voor meer informatie over het concert en kaarten kan je terecht op de website van Felix Meritis. En hier kan je ook een ander kort interview met John lezen.

26/01/2012 - Categorieën: Uncategorized

Mayke Nas

Aanstaande dinsdag, 31 januari, spelen we weer in Felix Meritis. Dit keer heet het programma Dat doe je niet met een muziekinstrument. Met krassende violen, kloppende piano’s en andere instrumenten die op onorthodoxe wijzen worden bespeeld, zullen we laten zien dat hele fascinerende en mooie muziek gecomponeerd wordt.

Een van de componisten op het programma is Mayke Nas. Naar aanleiding van een mailwisseling, waarin ze aangaf geïnspireerd te zijn door de Beatles, vroegen we haar waar die inspiratie vandaan kwam:

“Muzikaal herkenbaar zijn de liedjes van de Beatles niet direct voor luisteraar noch speler denk ik. De eerste prikkel voor mij was de jaloersmakende experimenteerdrift, de ‘Spielfreude’, de lol van het maken die het White Album uitstraalt. Alles mag, alles kan. Dus ben ik met alles wat voorhanden was de vleugel ingedoken om te kijken welke geluiden er te vinden waren.

Overigens had ik eigenlijk een opdracht om een stuk voor fluit, klarinet, viool, cello, piano en slagwerk te maken voor het Canadese ensemble Continuum, maar ik was zo vol van the White Album dat ik frank & vrij & vrolijk een geheel andere route ben ingeslagen…

Vervolgens ben ik lijstjes aan gaan leggen met ‘wrijfgeluiden’, ‘krasgeluiden’, ‘trekgeluiden’, duwgeluiden’, glijgeluiden’ etc. Per deeltje heb ik geprobeerd maar één speelmethode te gebruiken, maar er zijn enige inconsequenties te vinden voor wie kritisch zoekt… (Tussen haakjes de nummers van de Beatles die als inspiratie dienden):

Doc, it’s only a scratch – part 1 & 2  (Rocky Raccoon) = alleen krasgeluiden 

What have you done? (Sexy Sadie) = alleen plukgeluiden 

Take it easy / (Everybody’s Got Something To Hide) = alleen geslagen geluiden 

Oh yeah = (Happiness Is A Warm Gun) = alleen wrijfgeluiden

De meeste deeltjes zijn begonnen met simpelweg meespelen met het liedje, maar zodra ik een eerste basis had ben ik verder mijn eigen weg gegaan. In het geval van Sexy Sadie en Happiness is a Warm Gun schemeren daar niet het ritme of het tempo, maar de tonen en harmonieën van de oorspronkelijke liedjes doorheen.

Wat de pingpongballen betreft… ik was natuurlijk op weg naar een deeltje met alleen maar stuitergeluiden (ik ben ook met tennis- en stuiterballen in de weer geweest…), maar uiteindelijk kwam ik erachter – bijna per ongeluk, zoals meestal de wonderlijkste dingen ontstaan – dat er een veel groter en mooier scala aan wrijfgeluiden te vinden was met pingpongballetjes.”

Dankjewel Mayke. Meer weten over deze bijzonder componist? Bezoek ook haar website.

Voor meer informatie over het concert en kaarten kan je terecht op de website van Felix Meritis.

Deel 1 van een stuk voor 12 handen, van de Nederlandse componiste Mayke Nas. Hier uitgevoerd door leden van het pianistencollectief, in de serie stadhuisconcerten Weesp.

25/01/2012 - Categorieën: Uncategorized

23/01/2012 - Categorieën: Uncategorized

For Bunita Marcus (75’) (1985)
Morton Feldman (1926 – 1987)
John Snijders – Piano

Bunita Marcus leerde Feldman in 1976 kennen als compositiestudente in Buffalo, waarna ze negen jaar lang een verhouding hadden.

E-volved Cultures
2005 – 2012 
Driessens & Verstappen
(met dank aan Galerie VOUS ETES ICI)

Het organische groeiproces in het werk van Driessens & Verstappen doet denken aan de klankevolutie en kleine versnellingen en vervormingen in de muziek van Feldman. Sacha Bronwasser van de Volkskrant beschreef het werk als een “digitale beeld-kweekvijver”, “(de kunstenaars) laden een paar eenvoudige gegevens in de computer en laten die vervolgens volgens een evolutieprincipe groeien. De sterkste data overleven de anderen, groeien door en vermenigvuldigen zich. Dat leidt tot een projectie van schimmelachtige structuren, die er natuurlijk en tegelijk heel kunstmatig uit zien.”

Het Ives Ensemble speelt de beste moderne kamermuziek in de meest pure vorm in Amsterdam en ver daarbuiten. Met de eigenzinnige Amerikaanse componist Charles Ives als naamgever zoekt het ensemble steeds naar nieuwe klanken. Met één been in de 20e eeuw, één been in de 21e eeuw en met ogen en oren gericht op de 22e eeuw speelt het ensemble muziek voor de toekomst.

In 2012 speelt het Ives Ensemble op zes zondagen muziek van belangrijke naoorlogse componisten in de prachtige kerk De Duif in Amsterdam. Bij ieder concert is (media)kunst van gerenommeerde hedendaagse kunstenaars te zien uit de collectie van het Nederlands Instituut voor Mediakunst. Het volgende concert in deze reeks in De Duif is op zondag 26 februari met muziek van John Cage.

Partners: Nederlands Instituut voor Mediakunst, Non-fiction, Stadsherstel Amsterdam N.V.

22/01/2012 - Categorieën: Uncategorized

http://www.youtube.com/watch/?v=KgydtFsPl4k

Morton Feldman en de “Digitale beeld-kweekvijver”

Aanstaande zondag spelen we muziek van Morton Feldman in De Duif en laten we de installatie E-volved Cultures van het kunstenaarsduo Driessens & Verstappen zien, waarvan hiernaast een kort fragment. Het organische groeiproces in hun werk doet denken aan de klankevolutie en kleine versnellingen en vervormingen in de muziek van Feldman. 

Sacha Bronwasser van de Volkskrant beschreef het werk als een ‘digitale beeld-kweekvijver’: “(de kunstenaars) laden een paar eenvoudige gegevens in de computer en laten die vervolgens volgens een evolutieprincipe groeien. De sterkste data overleven de anderen, groeien door en vermenigvuldigen zich. Dat leidt tot een projectie van schimmelachtige structuren, die er natuurlijk en tegelijk heel kunstmatig uit zien.” 

19/01/2012 - Categorieën: Uncategorized

In 2012 speelt het Ives Ensemble op zes zondagen muziek van belangrijke naoorlogse componisten in de prachtige kerk De Duif in Amsterdam. Bij ieder concert is (video)kunst van gerenommeerde hedendaagse kunstenaars te zien.

Ontmoet musici en kunstenaars, geniet van een eeuwenoude plek en ontdek de heilzame eenvoud van tijdloze kunst.

De eerste editie is op zondag 22 januari aanstaande, van 16:00 tot 18:00. Oprichter van het Ives Ensemble John Snijders speelt Morton Feldmans 75-minuten durende pianostuk “For Bunita Marcus”.

Het optreden zal gecombineerd worden met een korte introductie, het werk ”E-volved Cultures” van het Nederlandse kunstduo Driessens & Verstappen – met dank aan Galerie Vous Etes Ici – en een informeel gesprek tussen de kunstenaars en het publiek én een borrel na afloop van het concert.

We nodigen u allen van harte uit voor een beeldschone en serene zondagmiddag. Laat eventueel via Facebook weten of u komt.

Wanneer: Zondag 22 januari

Tijd: 16:00 – 18:00 uur

Waar: De Duif, Prinsengracht 756

Toegang is slechts 5 euro.  

–

Partners: Non-fiction, Nederlands Instituut voor Mediakunst, Pianospeciaalzaak Koot, Stadsherstel Amsterdam

Kerk De Duif in Amsterdam

17/01/2012 - Categorieën: Uncategorized